วังไกลกังวล
ตั้งอยู่ริมทะเลหัวหิน อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ สำหรับใช้เป็นที่ประทับในฤดูร้อน และพระราชทานแด่สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หม่อมเจ้าอิทธิเทพสรรค์ กฤดากร ซึ่งสำเร็จการศึกษาด้านสถาปัตยกรรมจาก École des Beaux-Arts (เอโคล เดส์ โบซ์-อาร์ตส์) ประเทศฝรั่งเศส ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการศิลปากรสถาน ในขณะนั้นเป็นผู้ออกแบบ และอำนวยการก่อสร้างวังไกลกังวล การปลูกสร้างเริ่มขึ้นเมื่อเดือนตุลาคม 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงประกอบพิธีก่อพระฤกษ์รากพระตำหนักเปี่ยมสุข ด้วยพระองค์เอง ในวันที่ 21 กันยายน 2570 พร้อมอาคารต่าง ๆ เริ่มทำการก่อสร้าง
เมื่อพระตำหนักที่ประทับสร้างเสร็จ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดงานพระราชพิธีคฤหมงคล ขึ้นองค์พระตำหนักเปี่ยมสุข ระหว่างวันที่ 10-11 เมษายน 2472 จากนั้นอาคารต่าง ๆ ภายใน วังไกลกังวล ถูกสร้างเพิ่มเติมเรื่อยมาจนถึงปีพุทธศักราช 2476
ด้วยพระราชประสงค์ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวังไกลกังวลขึ้นเพื่อทรงใช้เป็น ที่ประทับฤดูร้อน ดังนั้นวังไกลกังวล จึงไม่มีท้องพระโรงที่จะทรงใช้ออกว่าราชการ การแบ่งเขตพระราชฐาน เป็นการแบ่งอย่างเรียบง่าย ใช้เพียงกำแพงกั้นแบ่งพระราชฐานที่ประทับและที่พักของคณะผู้ติดตาม มีทางเข้าออกเชื่อมถึงกันเท่านั้น
แต่เดิมวังไกลกังวล ประกอบด้วยพระตำหนักสำคัญ 3 องค์ หันหน้าออกไปทางทะเล คือพระตำหนักเปี่ยมสุข ซึ่งเป็นพระตำหนักที่ใหญ่ที่สุด อยู่กึ่งกลางระหว่างพระตำหนักปลุกกเสม ตั้งอยู่ทาง ทิศเหนือ และพระตำหนักน้อย ตั้งอยู่ทางทิศใต้ พระตำหนักเปี่ยมสุขเป็นอาคาร 3 ชั้น พระตำหนักปลุกกเสมและพระตำหนักน้อย เป็นอาคาร 2 ชั้น เรือนเอิบเปรมและเรือนเอมปรีดิ์ เป็นที่พักของคณะผู้ติดตาม เป็นอาคารชั้นเดียว
“ศาลาเริง” อาคารอเนกประสงค์ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงใช้เป็นที่ประทับพักผ่อนพระราชอิริยาบถ และสำหรับจัดงานเลี้ยงพระราชทาน
สถาปัตยกรรมของวังไกลกังวลเป็นศิลปะแบบสเปน ได้ถูกออกแบบให้เป็นวังที่เหมาะสมกับภูมิอากาศของประเทศ และให้ความรู้สึกของคำว่า “ บ้านพักในฤดูร้อน ”
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ขยายพื้นที่วังไกลกังวล และสร้างที่ประทับพระราชทานแด่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ วลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี รวมทั้งที่พักของคณะผู้ติดตามเพิ่มเติม โดยทรงให้ออกแบบตามสถาปัตยกรรมเดิมในสมัยรัชกาลที่ 7 เพื่อเป็นการอนุรักษ์และสร้างความกลมกลืน
บริเวณด้านหน้าพระตำหนัก เป็นสนามตกแต่งด้วยไม้ดอก ไม้ใบ และต้นไม้ดัด รูปแกะสลักหินจากประเทศอินโดนีเซีย อุปกรณ์ที่ใช้ในการเดินเรือ นาฬิกาแดด ตะเกียง และหินประดับ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จประทับแรม ณ วังไกลกังวล ทรงใช้เป็นที่ประทับผักผ่อนพระราชอริยาบท
ปีพุทธศักราช 2551 ด้วยพระราชประสงค์โปรดเกล้าฯ ทำการก่อสร้างขยายองค์พระตำหนักเปี่ยมสุขด้านทิศเหนือ โดยร้อยเอกจิทัศ ศรสงคราม เป็นพระราชนัดดา ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร เป็นสถาปนิกและผู้ออกแบบควบคุมการก่อสร้างตามแบบสถาปัตยกรรมเดิมในสมัยรัชการที่ 7 เพื่อเป็นการอนุรักษ์และสร้างความกลมกลืน